Manufar Almajiri a Kasar Hausa

-



Abin da ake nufi da ALMAJIRI a kalmar Hausa, sunan ya samo asali ne a kasar Hausa tin lokacin da addinin musulunci ya fara samun karbuwa a kasar Hausa, har iyaye suka fara amincewa da bada 'ya'yansu karantarwa a makarantun Tsangayoyin Malaman da suka shigo da ilimin addinin Muslinci a kasar Hausa.
Wanda sukayi imani a wancan lokacin, suka watsar da Bautar Aljani Giji a kasar Hausa, sai suke daukar kyautar Tufafi da Abinci Suna baiwa Almajirai saboda neman tsira da amincin Allah.

Kafin zuwan karantarwar addinin musulunci karkashin tsarin (tsangaya) a kasar Hausa, Ana Bautar Aljannu ne, wadanda ake kira da suna(Giji) a kalmar Hausa, kusan kowane gida akwai (Giji), kuma kowace zuri'ah suna da (Giji), duk wata Masarautar da suka kafu a wancen lokacin suna da Babban (Giji) wanda duk Shekara al'ummar Garin suke Bauta masa duk Gari, idan ana neman Biyan Bukata ana Rokon (Giji) domin a samu biyan Bukata a lokacin jahiliyya.


Daga cikin masu wayo a kasar Hausa tuni sun fahimci (Al'jani-giji) baya iya biya musu bukatunsu, sai suka fara imani da (Ubangiji) bi ma'ana Allah Madaukakin Sarki, wasu kuma sun bijire, suka fifita al'adar kasar Hausa na bautar (Al'jani-giji)akan cewa su bazasu iya barin addinin kakaninsu ba.
Lokacin da Addinin (Ubangiji) ya fara karfi a kasar Hausa,  masu bautar (Ubangiji) sun samu mabiya harma sun fara kafa sansani a wasu yankunan kasar Hausa, sai suka daina jihadin fadakarwa aka chanza salon jihadin zuwa yaki da masu bautar (Al'jani-Giji) . Da irin wannan gwagwarmayar mallaman tsangaya suka ruwaito Addinin Allah a kasar Hausa, amma maimakon gwamnati da dubi tsaftacce tsarin sai take kokarin dakatar da tsarin baki daya a kasar Hausa.


Idon aka hana Bara ina makomar marasa galihu? Sanin dukkanin wanda yake a lardin Arewa ne, Al'adar bara ta samo asali ne tun kafin zuwan turawan mulkin mallaka a kasar hausa. Sannan tun a lokaci ana kallon bara a matsayin wata hanya wanda mutum yake bi domin samun abinda zai ci da abinda zai sha, domin tsayuwa haikan wajen neman ilimin addinin musulunci, da samuwar tarbiyya.

Wannan ne yasa ake safarar yara kanana gari-wa-gari kasa-wa-kasa, zuwa wajen asalin malaman zaure domin samun ilimi mai mai nagarta. Kasancewar bara ya kasu kashi biyu, akwai bara na yara masu karatun allo sannan akwai bara na manyan masu neman tara dukiya. Tabbas mafi yawa daga cikin mutanen da yau suke fada aji a fannin falsafar addinin musulunci, sun samu cikakken ilimin addini, wanda shine ya musu tsani kuma ya masu gata har zuwa wannan lokaci, kuma har gobe ana alfahari da su.

Tabbas duk wanda anka ce ya rufe shagonsa wanda yake neman na rufa, to tabbas ya na bukatar a bude masa babban shagon da zai samu na tuwo, wannan haka yake ko shakka babu.

Tun kafin zuwa wajen magance matsalar barace-barace a cikin al'umma, wanda yafi kamari a yankin Arewa, akwai babbar matsalar da ya kamata Shugaban Kasa Muhammadu Buhari ya fara fuskanta domin magance ta, shine ilimin neman abun duniya wato; Ilimin Boko, wanda tun lokacin da anka baiwa Najeriya 'yancin kanta, har yanzu abun yaki daidaita.

Idon mukayi la'akari da irin makarantun Boko ko wadanda suke a cikin birane suna fuskantar babban kalubale, balle wadanda suke a cikin karkara. kama tun daga, littatafan Karatu, dakunan gwaje-gwaje, hadi da rashin isasun Uniform na dalibai da harkar ciyarwa, da daidaita albashin malamai, hadi da tantance malamai masu koyarwa a makarantu daban-daban na kowane bangare, idan ilimin boko ya daidaita sannan a dubi yunkurin kawar da barece-barace a cikin al'umma.



Ilimin addini cilas ne ga kowane musulmi, domin yasan yadda zai bautawa Mahaliccinsa, don ya samu tsira a gobe Kiyama, sannan ko ba kada ko sisin kwabo, dole ne Uba ya kawo dansa a makaranta domin neman ilimin addini.

Idan mukayi dogon nazari akan mafi yawa daga almajirai, wadanda sunka sha wahalar makaranta kuma sun ka sha gwaggwarmayar neman ilimi, mafi yawansu yanzu sun koma manyan mutune, sun kama wata sana'ar ta daban suna ci da kansu da iyalansu da 'yan uwansu da abokan arziki. Kasancewar samun ilimin nan da sun kayi tun da farko.

Babban nauyin da rataya ga wuyan gwamnati da shuwagabannin Arewa, idan har zasu yi yunkurin kawar da bara na almajirai to lallai ko sai sun samar masu da hanyoyin dogaro da kai wanda zasu tsayu da kafafunsu wajen neman halalinsu, wadanda sunka hada da; koya musu sana'o'in hannu, kamar Yankan Kunba, shumeka, sayar da tazbi, hadi da sarrafa ta, sayar da turaruka, da sauransu, wanda ta hakan zasu jefi tsuntsu biyu da dutsi daya. Inko ba haka ba, to lallai akwai wata a kasa.

Muna fatan gwamnatin tarayyar Najeriya karkashin jagoranci shugaba Muhammadu Buhari, da gwamnatocin Arewa za suyi karatun ta natsu, suyi dogon nazari da hangen nesa, wajen aiki da hikima da dabaru irin na mulki wajen magance abinda ake gani matsala.


Babu wata al'umma da bata son ci gaba, saboda haka muna addu'a da fatan alheri ga kasarmu Najeriya da lardin Arewa. Muna addu'ar Allah yayiwa malummanmu albarka da sunka rikawa iyayenmu ba mu cikakkiyar tarbiyya. Allah ya saka musu da mafificin alheri.

Daga Nura Muhammad Mai Apple Gusau. 08133376020

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Babban burinmu a wannan shekara ta 2020

-
Image
Masana sun ce daga cikin abubuwan da suka sa dan Adam yin galaba a kan sauran halittu shi ne yadda yake iya hada kai. Don mutum shi kadai ba zai iya gwada karfi da zaki ko giwa ba. Amma idan ya hada karfi da sauran ‘yan uwansa babu kalubalen da ba za su iya tinkara ba. Hadin kai kuma ba ya tabbata sai da yarda, kuma yarda sai da mu’amala. Masu hikimar magana sun ce, Allah Ya halicce mu da kunne biyu, ido biyu amma sai ya yi mu da baki daya domin mu kalla, mu kuma saurara fiye da yadda muke magana.  Amma sai ya kasance cewa mun fi son yin magana fiye da saurare. Sau da yawa idan muna tattaunawa da wadansu ba ma mayar da hankali kan abin da ake fadi. Kawai jira muke mutum ya kai aya - idan ba mu katse shi ba kenan, domin mu fadi namu ra’ayin. Ga shi kuma ba mu son jin ra’ayoyin da suka sha bamban da namu. To ina za a samu fahimtar juna har a yi aiki tare?  Babu wanda rayuwarsa iri ɗaya da ta wani, kowa da irin  jarabawar shi,  kowa kuma da irin ta shi f...
Read more

Zaben 2019: Kungiyar Kabilar Ibo Ta Gindaya Wa Shugaba Buhari Sharadi Mai sauri

-
Image
​ Kungiyar ta gindayawa shugaban kasa sharadi da cewar, in har yana son goyon bayan su a zaben 2019 to sai ya sauya kujerar da mataimakin sa Farfesa Yemi Osinbajo yake kai a yanzu da wani dan kabilar su na yankin Kudu maso Gabashin kasar nan Majiyarmu  ta fahimci wannan sharadi ya zo ne bayan da shugaba Buhari ya yanke shawarar ziyartar jihohin Kudu maso gabashin kasar a makonnin da suka gabata. A wani rahoto da sanadin shugaban kungiyar Chilos Godsent da ya bayyana a birnin Owerri na jihar Imo, ya ce wannan ita kadai ce hanyar da jam’iyyar APC za ta samu goyon bayan su a zaben kasa na 2019. Godsent ya kara da cewa, jam’iyyar APC ta maishe da yankin na su saniyar ware wajen gudanar da shugabancin ta a kasar.
Read more

Nigeria: ‘Dole A Samar Da Wuraren Kiwo Na Musamman’

-
Image
​ A Najeriya, yayin da ake ci gaba da cece-kuce game da dokar hana kiwo da ta soma aiki a jihar Benue da ke arewa ta tsakiyar kasar, ministan noma da raya karkara na kasar Audu Ogbeh, ya shaida wa BBC cewa saboda rikicin da ake yawan samu tsakanin manoma da makiyaya, dole ne a kintsa makiyayan wuri guda, sannan za’a samar da wurare na musamman domin shanu inda za’a basu ciyawa da ruwa mai kyau. Ministan ya ce, idan har aka yi hakan, to su kansu makiyayan ba za su so su yi yawo ba, kuma ko ba komai an kare su daga barazanar masu satar shanu. Dangane da batun kafa dokar hana kiwo a jihar Benue, ministan ya ce matsin lambar mutane ne ya tilasta wa gwamnan jihar kafa wannan doka saboda tashe-tashen hankulan da ake samu tsakanin manoma da makiyaya a jihar. Mr Audu Ogbeh, ya ce nan ba da jimawa ba za’a fara aiki a wuraren kiwo na musamman da aka kebe, na farko a jihar Kano, sai kuma na jihar Neja. Ya ce da sannu a hankali mutane za su fahimci cewa lallai ana bukatar naman shan...
Read more